Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie

Narodowe Święto Niepodległości

Data dodania: 12 listopada 2020

Tegoroczne Święto Niepodległości było inne także dla nas- muzealników. Nie mogliśmy spotkać się z widzami, a przygotowana wystawa okolicznościowa w naszym oddziale w Koszalinie  miała jedynie wirtualną odsłonę. Mamy nadzieję,że ekspozycję  „Panteon Żołnierskiej Chwały – 95 lat Grobu Nieznanego Żołnierza”, będą mogli Państwo już wkrótce zwiedzić.

Wystawa została przygotowana w 95. rocznicę odsłonięcia Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Jej głównym elementem jest wykonana przez uczniów Zespołu Szkół Plastycznych im. Władysława Hasiora w Koszalinie, instalacja artystyczna przedstawiająca współczesny widok pomnika w niemalże naturalnej wielkości.

W gablotach natomiast zgromadzono oryginalne eksponaty (tj. odznaczenia, dokumenty, fotografie, publikacje i in. materiały) dotyczące historii Grobu Nieznanego Żołnierza. Warto dodać, iż przy organizacji wystawy wykorzystano zbiory Muzeum Obrony Przeciwlotniczej w Koszalinie oraz zasoby kolekcjonerskie panów: Piotra Bańki, Wojciecha Grobelskiego, Zbigniewa Izraelskiego, Piotra Palmowskiego, Andrzeja Wojciechowskiego. Wystawie towarzyszy również prezentacja znaczków pocztowych o tematyce patriotycznej przygotowana przez Polski Związek Filatelistów Zarząd Okręgu w Koszalinie. Partnerami wystawy są: Politechnika Koszalińska, Bałtyckie Stowarzyszenie Miłośników Historii „Perun” oraz Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne „Odkrywcy”.

wirtualny wernisaż można obejrzeć tutaj

11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej 10 listopada przybył do Warszawy, władzę wojskową i naczelne dowództwo podległych jej wojsk polskich. Tego samego dnia Niemcy podpisały zawieszenie broni kończące I wojnę światową. Po ponad 120 latach Polska odzyskiwała niepodległość.

Sytuacja międzynarodowa była dla Polski wyjątkowo korzystna. Cztery lata wcześniej w chwili wybuchu I wojny światowej Polacy mogli jedynie pomarzyć o tym, że w momencie jej zakończenia wszystkie trzy państwa zaborcze będą właściwie bezsilne, rozpadną się- rozpadną się ich armie.

 

Listopad 1918 r. był dopiero początkiem budowy niepodległej Polski i początkiem walki o jej granice. 29 listopada 1918 r. Piłsudski zwracając się w Belwederze do grona najbliższych współpracowników tak mówił o odzyskanej niepodległości: „Jest to największa, najdonioślejsza przemiana, jaka w życiu narodu może nastąpić. Przemiana, w której konsekwencji powinno się zapomnieć o przeszłości; powinno się przekreślić wielkim krzyżem stare porachunki (…) A czas przed nami jest krótki i tylko wspólnym wysiłkiem możemy zadecydować, na jakiej przestrzeni, w jakich granicach naszą wolność obwarujemy i jak silnie staniemy na nogach, zanim dojdą z powrotem do siły i pełnego głosu sąsiedzi ze wschodu i z zachodu” (B. Miedziński „Wspomnienia”, „Zeszyty Historyczne”, z. 37, Paryż 1976).

 

Z punktu widzenia piłsudczyków najważniejszym wydarzeniem było przybycie 10 listopada do Warszawy z magdeburskiej twierdzy Piłsudskiego. Z kolei lewica przekonywała o znaczeniu utworzonego w Lublinie rządu Daszyńskiego.

 

Ostatecznie Sejm RP w 1937 r. uznał, że Święto Niepodległości obchodzone będzie 11 listopada „jako rocznica odzyskania przez naród polski niepodległego bytu państwowego i jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego wodza narodu w walkach o wolność ojczyzny”.

W latach 1939-1944 oficjalne lub jawne obchodzenie Święta Niepodległości było niemożliwe. W roku 1945 władze komunistyczne świętem państwowym uczyniły dzień 22 lipca. W okresie PRL Święto Niepodległości zostało zakazane. Jakiekolwiek próby kultywowania obchodów dnia 11 listopada groziły surowymi represjami ze strony władz.

Święto Niepodległości 11 listopada przywrócono ustawą Sejmu wybranego w czerwcu 1989 r.

 

na fotografii: Manifestacja w Warszawie przed siedzibą pierwszego rządu w niepodległej Polsce (14 listopada 1918r.).