Historia polskiego lotnictwa wojskowego

„Marsz lotników” oraz sala symboliki lotniczej, wprowadza widzów w podróż w czasie: od pionierskiego przełomu XIX i XX wieku, wydarzeń i postaci ważnych dla rozwoju lotniczej techniki wojskowej, przez okres dwóch wojen światowych, po czasy współczesne. Uwagę naszych widzów pragniemy zwrócić na dzieje szkolnictwa wojskowego, w tym znaczenie dęblińskiej  Szkoły Orląt, w tworzeniu profesjonalnej kadry  lotników –  kuźni pilotów polskiego lotnictwa.

Najważniejszym eksponatem muzealnym jest niewątpliwie sztandar Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie. To, pochodzące z okresu II wojny światowej, weksylium, jest swoistą relikwią w muzealnych zbiorach. Sztandar wykonany w Wilnie w 1940 roku, pierwotnie miał dotrzeć do Francji, jednak z powodu wojennych okoliczności trafił do Wielkiej Brytanii. Inicjatorem jego powstania był kpt. pil obs. Jan Hryniewicz, przedwojenny instruktor i dowódca Szkoły Orląt w Dęblinie. Niezwykłe losy sztandaru odczytujemy ze wspomnień jego twórców i osób, które w wojennych realiach przechowywały go i transportowały przez Europę, by w 1941 roku przekazać go polskim lotnikom na uchodźctwie. Ceremonii przekazania sztandaru dokonał gen. Władysław Sikorski – Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych, w Bazie Królewskich Sił Powietrznych w Swinderby (Wielka Brytania).  Podczas II wojny światowej sztandar towarzyszył polskim lotnikom w walce, co kilka miesięcy zmieniając miejsce swojego pobytu, tak aby znaleźć się w bazie każdego z dywizjonów Polskich Sił Powietrznych. Jest więc swoistym świadkiem i pamiątką ofiary jaką polscy lotnicy złożyli podczas walk II wojny światowej. Do Polski sztandar powrócił dopiero w 1992 roku. Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie zostało jego oficjalnym depozytariuszem w roku 2012.

Wielkoformatowe zdjęcie płk. pil. Stanisława Steca oraz aranżacja warsztatu mechaników lotniczych uzupełnia część ekspozycji przy replice samolotu Fokker D.VIII/E.V. Zaaranżowane scenografie z użyciem postaci, rekwizytów i muzealiów, symbolicznie podkreślają tło historyczne w poszczególnych częściach wystawy. Prezentacje statyczne w formie gablot i plansz uzupełnione są również o elementy edukacyjne i multimedia.

Atrakcją dla miłośników lotnictwa jest zrekonstruowany domek pilota (dispersal) z czasu Bitwy o Anglię, przedstawiający moment oczekiwania załogi na sygnał do lotu bojowego, jak również archiwalia, umundurowanie i pamiątki nawiązujące do symboliki słynnego 303. Dywizjonu Myśliwskiego. Tuż obok znajduje się zaaranżowany bunkier dowodzenia – „pokój operacyjny” dla koordynowania walk powietrznych. W środku zwiedzający mogą obejrzeć autentyczny film prezentujący pracę personelu podczas walk 1940 roku.

Wystawa plenerowa to ponad 70 statków powietrznych (samolotów i śmigłowców), przeciwlotnicze zestawy rakietowe, artyleria przeciwlotnicza oraz sprzęt zabezpieczenia i ubezpieczenia lotów, w tym zestawy radiolokacyjne. Wśród eksponatów znajdują się polskie konstrukcje, takie jak: TS-9 Junak-3, TS-11 Iskra, czy I-22 Iryda, cała rodzina produkowanych w Polsce licencyjnych myśliwców Lim i śmigłowców Mi-2.

Muzeum prezentuje przekrój powojennych konstrukcji wykorzystywanych przez polskie lotnictwo wojskowe, co stanowi zarazem unikatową na skalę światową kolekcję samolotów myśliwskich zza żelaznej kurtyny. Na ekspozycji można obejrzeć m.in. myśliwce MiG-21, MiG-23, bombowce Ił-28, samoloty szturmowo-bombowe, Su-7, Su-20 i Su-22, śmigłowce wielozadaniowe SM-1, SM-2, ciężki śmigłowiec bojowy Mi-24.

Na wprost ciężkiego śmigłowca Mi-6, nasi widzowie zauważą specjalnie zaaranżowaną dioramę – punkt odtwarzania gotowości bojowej samolotu. Prezentowany tam jest sprzęt lotniskowy, w którego centrum znajduje się samolot Lim-6 bis. Na specjalnej płaszczyźnie zobaczymy cysternę, lotniskowe urządzenie zasilające APA 4G oraz dystrybutor tlenu na samochodzie ZIŁ. Dopełnieniem ekspozycji jest wózek akumulatorowy.

W hangarze prezentowana jest wystawa techniki wojskowej. Zobaczymy tu m.in. silniki lotnicze –  od tłokowych po olbrzymie silniki odrzutowe do samolotów typu MiG-21, MiG-29 czy Su – 7, oraz odrestaurowane samoloty: AN-2 , JAK-18, PZL 130 Orlik. Na szczególną uwagę zasługuje wyremontowany w ostatnim czasie samolot szkolno-treningowy TS-8 Bies oraz urządzenie treningowe do katapultowania z ziemi – UTKZ.

Atrakcją dla pasjonatów lotnictwa jest wejście na pokład udostępnionych statków powietrznych, m.in. do samolotu pasażerskiego Jak-40 w wersji VIP i jedynego w Polsce śmigłowca Mi-6A.