315 Dywizjon Myśliwski "Dębliński"

Kiedy mówimy o Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii pierwszym skojarzeniem jakie przychodzi na myśl zazwyczaj jest 303. Dywizjon Myśliwski „Warszawski” im. Tadeusza Kościuszki. Nie jest to dziwne. Spektakularne sukcesy jakie dywizjon ten odniósł podczas słynnej „Battle of Britain” na trwałe odcisnęły się w pamięci pokoleń. Warto jednak pamiętać o tym iż nie były to ani pierwsze ani ostatnie triumfy polskich lotników w działaniach toczących się podczas II wojny światowej oraz, że polskich dywizjonów osiągających świetne rezultaty było więcej. Jednym z nich był 315 Dywizjon Myśliwski „Dębliński”, który ciągle żywy jest w tradycjach lotniczych dęblińskiej „Szkoły Orląt”, żywy jest także w historii przekazywanej przez Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.

Wyraźnym znakiem tej obecności jest wystawa dotycząca jednostki, której godło stanowił czarny walczący kogut. Wystawa opowiadająca o dziejach 315. Dywizjonu Myśliwskiego „Dęblińskiego” w zasadniczej części składa się  z kilkunastu plansz, na których zwiedzający będą mogli poprzez tekst oraz fotografie prześledzić historię dęblińskiego dywizjonu oraz losy osób, które w jego dziejach były niezmiernie ważne. Szczególne miejsce w wystawie zajmuje swoista ikona Polskich Sił Powietrznych, czyli słynny Eugeniusz Horbaczewski – dowódca dywizjonu w okresie od 15 lutego do 18 sierpnia 1944 roku. Lotnik, który stał się jednym z najwybitniejszych polskich asów II wojny światowej, wpisując na swoje konto 16,5 samolotów wroga zestrzelonych na pewno, dodatkowo 1 uszkadzając i 1 zestrzeliwując prawdopodobnie. Wybitny myśliwiec, który w pamięci kolegów zapisał się jako doskonały dowódca – mentor wielu doskonałych pilotów myśliwskich i przede wszystkim wspaniały człowiek. Na wystawie nie zabraknie też miejsca dla Virginii Cherrill znanej przed wojną aktorki, która to podczas II wojny światowej już jako „Lady Jersey” stała się matką chrzestną Dęblińskiego dywizjonu. Interesujących fotografii, nieznanych wątków oraz ciekawostek jest więcej. Uzupełnieniem wystawy planszowej jest zbiór eksponatów związanych bezpośrednio z dęblińskim dywizjonem i jego personelem, a więc: oryginalne zdjęcia, dokumenty należące do lotników, odznaki pilota, pamiątki i przedmioty osobiste, a także dywizjonowe odznaki mundurowe w tym odznaka nr 277, którą nosił wspomniany wcześniej dowódca dywizjonu Eugeniusz Horbaczewski.

315 Dywizjon Myśliwski „Dębliński” sformowany na początku 1941 roku w trakcie kolejnych lat wojennych zmagań brał udział w najważniejszych operacjach powietrznych wykonywanych przez alianckie lotnictwo na froncie zachodnim. Uczestniczył także w operacji lądowania aliantów w Normandii, której 75. rocznicę obchodzimy w tym roku. Interesujące dzieje jednostki będzie można prześledzić w szczegółach na nowej wystawie czasowej w  Muzeum Sił Powietrznych.

kurator wystawy: Marcin Arbuz

współpraca: Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie