Święto polskich skrzydeł

28 sierpnia przypada Święto Lotnictwa Polskiego. Uroczystym zbiórkom i nominacjom towarzyszyły pikniki oraz pokazy statków powietrznych na terenie jednostek wojskowych w całej Polsce. Przedstawiciele Muzeum Sił Powietrznych wzięli udział w uroczystym apelu przy pomniku Bohaterskim Lotnikom Dęblińskiej Szkoły Orląt w Dęblinie. Apel zgromadził przedstawicieli władz lokalnych, służb mundurowych, miłośników polskich skrzydeł oraz seniorów lotnictwa.Uroczysty koncert połączony z pokazem musztry dała Orkiestra Wojskowa w DęblinieW uroczystości wzięły udział pododdziały jednostek Garnizonu Dęblin oraz Kompania Reprezentacyjna Sił Powietrznych

 Siły Powietrzne, jeden z pięciu rodzajów Sił Zbrojnych RP, swój dzień celebrują na pamiątkę zwycięstwa kpt. pil. Franciszka Żwirki i inż. pil. Stanisława Wigury w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge 1932 (Challenge International des Avions de Tourisme) w Berlinie.Kpt. pil. Franciszek Żwirko, CAW, kol. 77/2719/1

Prezydent Ignacy Mościcki przyjmuje delegację lotników. Pierwszy rząd od lewej: st. sierż. Kosinek, inż. Stanisław Wigura, kpt. Jerzy Bajan, por. Franciszek Żwirko, Ignacy Mościcki, inż. Kisztal (?), pil. Karpiński, inż. Wędrychowski, st. sierż. Pokrzywka, Tarnowski. Drugi rząd: mjr Adam Wojtyga, dyr. Filipowicz, wiceminister komunikacji Witold Czapski.  CAW, kol. 70/318

Marszałek Edward Śmigły-Rydz podczas uroczystości przekazania wojsku samolotów szkolnych RWD 8 ufundowanych ze składek LOPP. Świdnik, 1939 r.  CAW, sygn. 68/618

W okresie międzywojennym – początkowo Dniem Lotnictwa Polskiego był 5 listopada – data pierwszego lotu bojowego samolotu z polskimi biało-czerwonymi znakami wykonanego w 1918 r. nad Lwowem przez por. pil. Stefana Bastyrę i por. Janusza de Beaurain.

Po roku 1945  Dzień Lotnika świętowano w dwóch terminach: 1 września – w rocznicę wybuchu II wojny światowej i 23 sierpnia – w rocznicę pierwszych walk myśliwców z 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego na przyczółku warecko-magnuszewskim w 1944 r.

Na podstawie decyzji Ministra Obrony Narodowej z 1993 roku, przywrócono datę 28 sierpnia, które jest wspólnym dla lotnictwa cywilnego, wojskowego oraz przemysłu lotniczego. Poszczególne jednostki wojskowe oraz instytuty  obchodzą dodatkowo swoje święta zgodnie z rodzajem, datą ich sformowania lub nadania patrona.

Głównym zadaniem Sił Powietrznych jest prowadzenie operacji mających na celu uzyskanie przewagi w powietrzu i wspieranie oddziałów innych rodzajów Sił Zbrojnych. Składają się z Wojsk Lotniczych, Wojsk Obrony Przeciwlotniczej i Wojsk Radiotechnicznych.

Początek dla polskiego lotnictwa wojskowego dała 100 lat temu Błękitna Armia gen. Hallera, gdzie z końcem I wojny światowej rozpoczęto formowanie sił powietrznych na bazie polskich eskadr stworzonych w innych państwach. Do 1 lipca 2004 roku nosiły nazwę Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej, WLOP, które z kolei utworzono 1 lipca 1990 roku przez połączenie dwóch rodzajów sił zbrojnych: Wojsk Lotniczych i Wojsk Obrony Powietrznej Kraju.

Pierwszym dowódcą Wojsk Lotniczych w latach 1918-1919 był ppłk pil. Hipolit Łossowski, a ostatnim (jako Dowódca Sił Powietrznych) –  generał broni. pil. Lech Majewski (2010-2013). Od 1 stycznia 2014 r. dowódcami rodzajów Sił Zbrojnych są Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych i Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych, którym podlegają poszczególne jednostki wojskowe SP.

Obecnie Siły Powietrzne RP tworzą 1 Skrzydło Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie, 2 Skrzydło Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu, 3 Skrzydło Lotnictwa Transportowego w Powidzu oraz 4 Skrzydło Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie.

Lotnicy dysponują obecnie m.in. samolotami wielozadaniowymi F-16, myśliwcami MiG-29, Su-22, samolotami transportowymi C-130 Hercules, CASA C-295, szkolno-treningowymi PZL TS-11 Iskra, Leonardo M-346 Bielik, śmigłowcami Mi-2, Mi-8, PZL SW-4 Puszczyk i PZL W-3 Sokół.  Używane również w Wojskach Lądowych i Marynarce Wojennej. Polscy piloci latali nimi podczas misji w Iraku, Afganistanie oraz operacjach antyterrorystycznych na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym.

Ministerstwo Obrony Narodowej w programie rozwoju Sił Zbrojnych RP na lata 2013-2022, zaplanowało realizację wielu zadań z zakresu doposażenia polskiego lotnictwa wojskowego. Zakupione kilka lat temu nowoczesne samoloty wielozadaniowe F-16 C/d block 52+ osiągnęły już gotowość bojową. Trwa modernizacja myśliwców MiG-29, które z powodzeniem realizują misję Air Policing w państwach nadbałtyckich. Modernizuje się również śmigłowce PZL W-3 do standardu W-3pl Głuszec. Zakupione samoloty transportowe C-295m CASA dostarczają sprzęt i uzbrojenie w rejony działań polskich kontyngentów wojskowych. Siły powietrzne wybrały nowy samolot szkolenia zaawansowanego M-346 Master.  Osiem nowych samolotów tego typu pozwoli na zaawansowane szkolenie przyszłych pilotów samolotów wielozadaniowych. W ramach programu planuje się w najbliższym czasie zakup siedemdziesięciu nowoczesnych śmigłowców.

 W czerwcu 2017 roku do służby w polskich siłach zbrojnych wprowadzono samolot Gulfstream G550, który został przebazowany do 1. Bazy Lotnictwa Transportowego w Warszawie.

W dniach 23-28 sierpnia 2017 w Warszawie odbyły się oficjalne obchody Święta Lotnictwa Polskiego. Wydarzenie przygotowane zostało przez Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych. Program obchodów: http://ilot.edu.pl/swieto-lotnictwa-2017/

Paweł Pawłowski

dr Roman Kozłowski

Źródło: „Uzbrojenie i wyposażenie Wojska Polskiego” ( MON), Centralne Archiwum Wojskowe