Bagnet gen. Ujejskiego w kolekcji muzeum

Bagnet wz 1907 do karabinu Lee-Enfield, należący do generała brygady Stanisława Ujejskiego wzbogacił kolekcję Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.  Bagnet został przekazany do naszych zbiorów przez pana Adama Jackowskiego, który przywiózł go aż z Kanady.

W uroczystym przekazaniu eksponatu wzięli udział przedstawiciele zaprzyjaźnionej Fundacji Historycznej Lotnictwa Polskiego – Marek Rogusz i Piotr Michalski. Pan Jackowski otrzymał bagnet od Pani Anny Ejbich – córki generała Ujejskiego, która sama czynnie uczestniczyła w działalności Polskich Sił Powietrznych, służąc jako WAAF-ka (Women’s Auxilliary Air Force/Pomocnicza Lotnicza Służba Kobiet) w dywizjonie 304.

Karabiny Lee-Enfield  były bronią powszechnie używaną przez wszystkie kraje Imperium Brytyjskiego, wysyłaną między innymi jako pomoc dla Białej Armii Rosyjskiej.
Są różne teorie w jaki sposób bagnet trafił w ręce późniejszego twórcy Szkoły Orląt w Dęblinie i Inspektora Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie – generała Stanisława Ujejskiego. Zdaniem Pani Anny, Generał, otrzymał ów bagnet w 1917 roku jako kawalerzysta – wtedy w stopniu porucznika. Mógł on być rzeczywiście ofiarowany Ujejskiemu, bądź też być jego trofeum wojennym. Jeśli ktoś z Państwa zna kulisy tego wydarzenia prosimy o kontakt.

Bagnet wz. 1907 typu nożowego, wzorowany na zakupionych przez armię brytyjską bagnetach do japońskiego karabinu Arizaki. Mimo pokaźnych rozmiarów, był krótszy niż współczesne mu bagnety francuskie i niemieckie. Mocowany pod lufą, bez otworu na wycior, uniwersalny do wszystkich modeli karabinu Lee-Enfield. Mocowanie mauzerowskie – szyna ze sprężyną wewnątrz, okładziny drewniane mocowane śrubami z nakrętką. Od 1915 roku wprowadzono otwór pozwalający łatwiej oczyścić szynę mocującą z zanieczyszczeń. Oczko jelca bez regulacji, skórzana pochwa ze stalowymi okuciami. Głównym producentem była brytyjska firma Wilkinson i to jej oznaczenia znajdują się na eksponacie.

Bagnet zostanie poddany renowacji, jednak już dziś widać charakterystyczne bicia korony brytyjskiej, numer wzoru oraz dwie cyfry 8 i 17. Są dwie teorie wyjaśniające ich znaczenie – jedna, że numery te wskazują miesiąc i rok produkcji, druga że to numer inspektora wykonującego poprodukcyjny test na zginanie oraz data testu. W obu wypadkach jest to rok 1917 i data ta zbiega się z okresem, w którym obiekt trafił w ręce gen. Ujejskiego.

Panu Adamowi Jackowskiemu serdecznie dziękujemy za ten dar.