75.rocznica Wielkiej Ucieczki ze Stalagu Luft III

W dniach 23 i 24 marca 2019 r.  delegacja Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, wspólnie z Fundacją Historyczną Lotnictwa Polskiego, wzięła udział w uroczystych obchodach 75.rocznicy „Wielkiej Ucieczki”. Dokładnie 75 lat temu, w nocy z 24 na 25 marca 1944 roku, grupa 76 lotników 13 narodowości dokonała ucieczki z obozu jenieckiego Stalag Luft III w Żaganiu. W celu realizacji planu ucieczki jeńcy wykopali tunel o długości 111 metrów który miał pozwolić im wydostać się na wolność.  W brawurowej akcji wzięło udział także sześciu Polaków: Antoni Kiewnarski, Włodzimierz Kolankowski, Stanisław Król, Jerzy Mondschein, Kazimierz Pawluk i Paweł Tobolski. Ucieczka udała się tylko trzem jeńcom, reszta została złapana i poddana karze. Pięćdziesięciu jeńców zostało zastrzelonych.

Główna uroczystość upamiętnienia jeńców, odbyła się przy pomniku upamiętniającym „Wielką Ucieczkę” tuż przy wyjściu z tunelu „Harry”. Rozpoczął ją przelot polskich myśliwców F-16 i brytyjskiego samolotu transportowego Hercules. Na uroczystości przybyły rodziny uczestników Wielkiej Ucieczki z Wysp Brytyjskich, Kanady, Czech, USA, a nawet Australii, w tym gość honorowy – jeden z ostatnich żyjących więźniów Stalagu III-  air commodore Leslie Charles-   prezes Stowarzyszenia Byłych Jeńców Wojennych RAF. Wśród gości znaleźli się również minister spraw wewnętrznych i administracji Joachim Brudziński, Sekretarz Stanu MON Wojciech Skurkiewicz oraz Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych gen. broni Jarosław Mika. Rząd brytyjski reprezentował  lord Earl Howe, brytyjski minister stanu ds. obrony. Na uroczystości przybyli także reprezentanci placówek dyplomatycznych i władz samorządowych.

Wydarzeniem towarzyszącym uroczystościom był piknik historyczny zorganizowany przy Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu, podczas którego można było obejrzeć ciężki sprzęt wojskowy, pojazdy historyczne,  sprzęt m.in 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej oraz amerykańskiej 1 Pancernej Brygadowej Grupy Bojowej:  czołgi Leopard i Abrams, transportery piechoty Rosomak i Bradley oraz śmigłowiec szturmowy Mi-24 z 1 Brygady Lotnictwa Wojsk Lądowych. Wśród pojazdów zabytkowych prezentowane były czołgi: T-34 i Sherman.

Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie prezentowało wystawę przygotowaną z okazji 100. lecia polskiego lotnictwa wojskowego.

zdjęcie wprowadzające i poniżej: st. chor. sztab. Rafał Mniedło (via Polska Zbrojna)

fot: Marcin Arbuz