Zapowiedzi wydawnicze

Trzeci numer z serii Zeszyty Historyczne Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie   od 1 września 2022 r będzie dostępny w sklepie muzealnym. W całości poświęcony jest postaci pułkownika pilota Władysława Gnysia.

Mam ogromną przyjemność oddać do rąk czytelników trzeci numer Zeszytu Historycznego  z serii wydawniczej Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. Celem niniejszej publikacji jest prezentacja wyjątkowej a zarazem jednej w wielu postaci polskiego pilota wojskowego, która na trwałe zapisała się w historii II wojny światowej.

Zebrane informacje stanowią plon zainteresowań badawczych pracowników naukowych polskich muzeów o profilu lotniczym, historyków oraz pasjonatów, którzy odkrywają  i spontanicznie upamiętniają dla potomnych osobę niezwykle ważną dla historii lotnictwa i  regionu.

Zeszyt nr 3 stanowi podsumowanie wystawy pt. „Płk. pil. Władysław Gnyś. Bohater  z Sarnowa”, której wernisaż odbył się 14 maja 2022 roku w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie i był wydarzeniem towarzyszącym uroczystemu odsłonięciu tablicy pamiątkowej, poświęconej pamięci pierwszego polskiego pilota, który odniósł zwycięstwo powietrzne w II wojnie światowej.

15 maja 2022 roku w Sarnowie, z inicjatywy mieszkańców Gminy Gniewoszów, została uroczyście odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona płk. pil. Władysławowi Gnysiowi. W uroczystości z udziałem wojskowej asysty honorowej – Kompanii Reprezentacyjnej Sił Powietrznych z Dęblina, uczestniczyli: rodzina Władysława Gnysia (synowie: Stefan i Ashly), Wójt Gminy Gniewoszów – Marcin Gac, Dyrektor Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie – Paweł Pawłowski, Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN – Adam Siwek, Grzegorz Korycki (reprezentujący Departament Edukacji, Kultury i Dziedzictwa MON), płk dypl. pil. Zdzisław Mularski (Wiceprezes Dęblińskiego Oddziału Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP), płk dr inż. Andrzej Truskowski (Prorektor ds. kształcenia w Lotniczej Akademii Wojskowej), ppłk Lucjan Sito, reprezentujący 4. Skrzydło Lotnictwa Szkolnego oraz mieszkańcy gminy i zaproszeni goście.

Obok pamiątkowego obelisku postawiona została okazała tablica informacyjna z biogramem lotnika, zaprojektowana przez pracowników Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie – Malwinę Markiewicz i Jacka Zagożdżona, wykonana na zlecenie Instytutu Pamięci Narodowej – Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa.

Przygotowanie wystawy oraz współpraca przy organizacji uroczystości, to realizacja misji instytucji oraz aktywne zaangażowanie Muzeum w integrację lokalnej społeczności Gminy Gniewoszów wokół postaci lotnika, który na stałe zapisał się w historii lotnictwa.

Nasza instytucja dołączyła tym samym do polityki pamięci zainaugurowanej przez dyrekcję i grono pedagogiczne Szkoły Podstawowej w Żuradzie koło Olkusza, której w roku 1996 nadano imię kpt. pil. Władysława Gnysia. To właśnie w tej miejscowości 1 września 1939 roku, ówczesny porucznik pilot Gnyś, zestrzelił dwa niemieckie samoloty Dornier Do-17.

Należy wspomnieć, że szczątki tych maszyn, jako pamiątkowe artefakty, są przechowywane  w dęblińskiej Szkole Orląt – Lotniczej Akademii Wojskowej. Pamięć o pilocie kultywuje z powodzeniem rodzina – synowie Stefan i Ashly  Gnyś, mieszkający w Kanadzie, bratanek Zbigniew Gnyś oraz siostrzeniec – Waldemar Serocki.

Zapraszam do lektury

Paweł Pawłowski

Dyrektor Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie