Wspomnienie uroczystości pogrzebowych gen. bryg. pil. obs. Szczepana Ścibiora

W dniach 5 – 6 listopada 2019 roku w Dęblinie odbyły się uroczystości poświęcone gen. bryg. pil. obs. Szczepanowi  Ścibiorowi.

7 sierpnia 1952 roku, Komendant Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie – płk pil. obs. Szczepan Ścibior, w wyniku spreparowanego śledztwa i sfingowanego procesu został zamordowany w więzieniu mokotowskim w Warszawie i pochowany w bezimiennym grobie. Od tego czasu ludzie i historia miała o nim zapomnieć. W wyniku badań prowadzonych przez zespół prof. Krzysztofa Szwagrzyka (IPN) na powązkowskiej Łączce w 2017 roku udało się odnaleźć, a w 2018 roku zidentyfikować szczątki płk. pil. obs. Szczepana Ścibiora. Po 67 latach, szczątki Komendanta,  awansowanego pośmiertnie na stopień generała brygady, spoczęły na terenie dęblińskiej „Szkoły Orląt” w specjalnie zbudowanej kwaterze na placu przy Kościele Garnizonowym pw. Matki Boskiej Loretańskiej.

Uroczystości poświęcone gen. bryg. pil. obs. Szczepanowi Ścibiorowi rozpoczęły się już we wtorek 5 listopada. W Lotniczej Akademii Wojskowej odbyła się Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. „Płk pil. Szczepan Ścibior i inni oficerowie Wojska Polskiego represjonowani w okresie stalinowskim”. W trakcie złożonej z trzech bloków konferencji, zostały zaprezentowane realia epoki stalinowskiej, sylwetki oficerów represjonowanych w  drugiej połowie lat 40. i początku lat 50 ub. wieku. Główny panel konferencji zatytułowany: „Płk pil. Szczepan Ścibior – przedstawiciel pokolenia II RP, Komendant „Szkoły Orląt” – został poprowadzony przez Rektora Komendanta Lotniczej Akademii Wojskowej gen. bryg. pil. dr. Piotra Krawczyka. Referatom przysłuchiwała się rodzina Szczepana Ścibiora w tym Jego córki Barbara i Magdalena. W wystąpieniach została przedstawiona sylwetka Szczepana Ścibiora, absolwenta dęblińskiej „Szkoły Orląt”, weterana walk II wojny światowej, komendanta Oficerskiej Szkoły Lotniczej i ofiary zbrodni stalinowskich. Referat zamykający tę część konferencji wygłosił pracownik Działu Historii Lotnictwa i Wojskowości Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie – mgr Marcin Arbuz przedstawiając temat: „Metody śledcze Informacji Wojskowej. Sprawa płk. pil. obs. Szczepana Ścibiora.

Specjalnie z okazji tego wydarzenia, w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie została otwarta wystawa pt.”Gen. bryg. pil. obs. Szczepan Ścibior, Absolwent „Szkoły Orląt”, Komendant Oficerskiej Szkoły Lotniczej, Ofiara zbrodni stalinowskich”. Wystawa  w części informacyjnej składa się z tablic opowiadających o życiu i tragicznej śmierci lotnika, a także drodze do odnalezienia po wielu latach jego szczątków. Centrum ekspozycji stanowią oryginalne pamiątki rodzinne użyczone przez rodzinę Generała, takie jak np. wykonana w Wielkiej Brytanii polowa odznaka pilota należąca do Szczepana Ścibiora. Podczas otwarcia wystawy 5 listopada 2019r obecna była rodzina lotnika, a także władze Lotniczej Akademii Wojskowej  z Rektorem -Komendantem gen. bryg. pil. dr. Piotrem Krawczykiem. Na wernisażu był również obecny dowódca Mobilnej Jednostki Dowodzenia Operacjami Powietrznymi, która w kwietniu 2018 r otrzymała imię płk pil. Szczepana Ścibiora i kultywuje tradycje 305 Dywizjonu Bombowego.

Po południu tego dnia, przetransportowano na teren „Szkoły Orląt” do budynku Rektoratu trumnę ze szczątkami Szczepana Ścibiora, przy której wartę honorową pełnili podchorążowie i uczniowie OLL. Okolicznościowe przemówienia wygłosili Rektor Komendant Lotniczej Akademii Wojskowej gen. bryg. pil. dr Piotr Krawczyk, Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie Marcin Krzysztofik oraz wnuk Szczepana Ścibiora pan Michał Sopyłło. Wydarzenie to miało podniosły charakter uświetniony pełnym ceremoniałem wojskowym.

6 listopada odbyły się uroczystości pogrzebowe. Rozpoczęły się one od Mszy Świętej odprawionej w hangarze Akademickiego Centrum Szkolenia Lotniczego przez Biskupa Polowego Wojska Polskiego gen. bryg. bp. Józefa Guzdka. W trakcie uroczystości pogrzebowej został odczytany akt pośmiertnego nadania Szczepanowi Ścibiorowi stopnia generała brygady. Zostały również odczytane listy wystosowane przez władze państwowe. Zastępca Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Minister Dariusz Gwizdała odczytał list Zwierzchnika Sił Zbrojnych RP Prezydenta Andrzeja Dudy. List od prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego odczytał Wojewoda Lubelski Przemysław Czarnek. List od Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka odczytał Sekretarz Stanu Ministerstwa Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz. Przemówienie okolicznościowe wygłosił także Zastępca Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Jan Baster oraz Rektor Komendant Lotniczej Akademii Wojskowej gen. bryg. pil. dr Piotr Krawczyk. Po zakończonej mszy kondukt pogrzebowy wyruszył w kierunku specjalnie przygotowanej kwatery przy kościele garnizonowym pw. Matki Boskiej Loretańskiej. Kwatera została ulokowana tak, aby lotnik mógł „patrzeć” w kierunku swojego rodzinnego Uniejowa.W trakcie pochówku głos zabrał wnuk Szczepana Ścibiora, Rafał Sopyło swoją mowę kończąc symbolicznymi słowami: „Niech Cię co rano budzi równy rytm żołnierskich butów, niech Ci gra huk lotniczych silników, niech Ci szumi wiatr w skrzydłach samolotów…”

Pogrzeb gen. bryg. pil. obs. Szczepana Ścibiora był wydarzeniem bezprecedensowym. Po 67 latach prób zatarcia pamięci, lotnik powrócił  na należne miejsce w historii polskiego lotnictwa wojskowego. Świadectwo Szczepana Ścibiora stanie się na pewno punktem odniesienia dla kolejnych roczników podchorążych dęblińskiej „Szkoły Orląt”.

tekst: Marcin Arbuz

zdjęcia: Marta Serafin (LAW), Anna Sawińska (SSLWRP), Malwina Markiewicz (MSP)