utraceni, lecz nie zapomniani

Minęło 12 lat od jednej z największych katastrof w historii polskiego lotnictwa wojskowego. 23 stycznia 2008 r. o godz. 19:07 wojskowy samolot transportowy Casa C-295 rozbił się  przy podejściu do lądowania w Mirosławcu, niespełna kilometr od lotniska 12. Bazy Lotniczej.

Samolot CASA C-295M 019 odbywał lot operacyjny na trasie Warszawa-Okęcie – Powidz – Poznań – Krzesiny – Mirosławiec – Świdwin – Kraków-Balice, w celu zabezpieczenia przewozu oficerów Sił Powietrznych uczestniczących w 50. Konferencji Bezpieczeństwa Lotów Lotnictwa Sił Zbrojnych RP w Warszawie

Życie straciło 20 żołnierzy zawodowych, w  tym wysocy rangą oficerowie z jednostek lotnictwa. Była to potężna strata dla Sił Powietrznych RP,  dla Wojska Polskiego: zginęli  żołnierze, którzy swoje życie poświęcili na służbę ojczyźnie, ale ich tragiczna śmierć przypomina nam prawdę o losie żołnierskim – oddali swe życie na służbie.

Cześć Ich Pamięci!

Pasażerami lotu byli:

– gen. dyw. pil. Andrzej Andrzejewski (dowódca 1 Brygady Lotnictwa Taktycznego)

– gen. bryg. pil. Jerzy Piłat (12 Baza Lotnicza)

– gen. bryg. pil. Dariusz Maciąg (21 Baza Lotnicza)

– płk Zbigniew Książek (22 Baza Lotnicza)

– płk pil. Wojciech Maniewski (40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego)

– płk pil. Zdzisław Cieślik (1 Brygada Lotnictwa Taktycznego)

– ppłk Dariusz Pawlak (12 Baza Lotnicza)

– ppłk Piotr Firlinger (21 Baza Lotnicza)

– ppłk pil. Grzegorz Jułga (8 Eskadra Lotnictwa Taktycznego)

– ppłk pil. Robert Maj (1 Brygada Lotnictwa Taktycznego)

– ppłk Krzysztof Smołucha (Dowództwo Sił Powietrznych)

– ppłk Mirosław Wilczyński (1 Brygada Lotnictwa Taktycznego)

– mjr Grzegorz Stepaniuk (40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego)

– mjr Karol Szmigiel (8 Eskadra Lotnictwa Taktycznego)

– mjr pil. Paweł Zdunek (8 Eskadra Lotnictwa Taktycznego)

– mjr pil. Leszek Ziemski (40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego).

Za przelot odpowiadali doświadczeni żołnierze z 13 Eskadry Lotnictwa Transportowego z Balic:

– kpt. pil. Robert Kuźma,

– kpt. pil. Michał Smyczyński

– chor. Janusz Adamczyk i ppłk Jarosław Haładus.

Na obelisku, który stanął na leśnej polanie, gdzie spadł samolot, widnieją nazwiska żołnierzy oraz słowa: „Utraceni, lecz nie zapomniani, pokonani nie w walce, lecz przez los”.

W marcu 2009 roku Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego badająca przyczyny katastrofy ogłosiła, że doprowadził do niej splot wielu okoliczności, m.in. niekorzystne warunki atmosferyczne oraz błąd pilotów, którzy spowodowali nadmierne przechylenie samolotu. To z kolei było powodem spadku siły nośnej, gwałtownego zniżania z utratą kierunku i wreszcie zderzenia z ziemią.

Badająca wypadek komisja ustaliła, że do katastrofy przyczynił się niewłaściwy dobór załogi i błędy popełnione przez pilotów, w tym brak obserwacji przyrządów pokładowych i niewłaściwe manewry, wynikające z utraty orientacji przestrzennej. Na lotnisku nie działał wówczas system precyzyjnego naprowadzania ILS, a załoga samolotu i personel naziemny posługiwały się różnymi jednostkami ciśnienia i wysokości. Po katastrofie stanowiska straciło pięciu wojskowych bezpośrednio odpowiedzialnych – w ocenie ówczesnego ministra obrony – za decyzje, które do niej doprowadziły. Przed sądem odpowiadał jedynie kontroler lotów z Mirosławca, oskarżany o nieumyślne niedopełnienie obowiązków, który ostatecznie został prawomocnie uniewinniony.

Po tragedii pod Mirosławcem, oraz katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem, zmieniono przepisy dotyczące wojskowych lotów o statusie HEAD,  a także niektóre wojskowe regulaminy i procedury.

W dniu 23 stycznia 2020 r. w Mirosławcu odbędą się uroczyste obchody 12. rocznicy katastrofy samolotu wojskowego CASA C-296M, na które zaprasza dowódca 12. Bazy Bezzałogowych Statków Powietrznych – płk dypl. pil. Łukasz Andrzejewski-Popow.  Obchody rozpoczną się o godzinie 15:00 mszą świętą dla rodzin ofiar katastrofy w kościele NPNMP w Mirosławcu. Następnie o godz. 18:20 rozpoczną się uroczystości – Apel Pamięci – pod pomnikiem, podczas których zostaną odczytane nazwiska ofiar katastrofy samolotu CASA C-295M oraz złożone wieńce i wiązanki kwiatów.

Natomiast w Dęblinie, muzealnicy upamiętnią 12. rocznicę katastrofy przy tablicy upamiętniającej tragicznie zmarłych żołnierzy, umiejscowionej na budynku Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.

tekst: Roman Kozłowski

zdjęcia: 2slt.wp.mil.pl