Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej ś.p. gen. bryg. pil. Witoldowi Urbanowiczowi patronowi 4. Skrzydła Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie.

W dniu 18.09.2024 r., w sztabie dowództwa 4. Skrzydła Lotnictwa Szkolnego (4.SLSz) w Dębinie odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej patronowi 4SLSz  ś.p.  gen. bryg. pil. Witoldowi Urbanowiczowi – Asowi lotniczemu Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie II Wojny Światowej.

Odsłonięcia tablicy dokonali: dowódca 4 Skrzydła gen. bryg. pil. dr inż. Grzegorz  Ślusarz, wicestarosta Rycki Monika Kośmińska, wiceburmistrz Miasta Dęblin Krzysztof Uznański oraz ppłk rez. Mirosław Michaluk – prezes Dęblińskiego Oddziału Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP-  inicjator powstania tablicy.

Wśród zaproszonych gości biorących udział w uroczystościach byli m.in.:  członkowie Dęblińskiego Oddziału Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP, dowódca 41 Bazy Lotnictwa Szkolnego płk pil. Marek Kejna, dowódca 42 Bazy Lotnictwa Szkolnego w Radomiu płk. pil. Maciej Siemiński, dyrektor Ogólnokształcącego Liceum Lotniczego w Dęblinie ppłk rez. Andrzej Jaworski wraz z delegacją uczniów, żołnierze i pracownicy 4. Skrzydła Lotnictwa Szkolnego i  Garnizonu  Dęblin-Lotnisko a także licznie zgromadzona społeczność dęblińska.

Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie reprezentowała dyrektor Monika Żmuda wraz z pracownikami Działu Historii Lotnictwa i Edukacji.

Wystąpienia okolicznościowe wygłosili ppłk rez. Mirosław Michaluk oraz  dowódca 4. Skrzydła gen. bryg. pil. dr inż. Grzegorz Ślusarz. Obaj Panowie podkreślili w swoich wystąpieniach niezwykle cechy charakteru, kompetencje dowódcze oraz dokonania lotnicze generała Urbanowicza, które inspirują kolejne pokolenia lotników wojskowych RP. Skierowali również ukłon w stronę przedstawicieli Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa obecnych na uroczystości, podkreślając że ich żywa obecność i działalność w społeczności dęblińskiej stanowią bardzo wyraziste i istotne ogniwo pokoleniowej lotniczej układanki, doceniając tym samym ich rolę w kształtowaniu wychowaniu następnych lotniczych pokoleń Szkoły Orląt.

Witold Aleksander Urbanowicz ps. „Kobra” ( 1908 -1996) urodził się w Olszance k. Białegostoku. Był absolwentem VI (1932r.) promocji dęblińskiej „Szkoły Orląt”,  instruktorem  pilotażu Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa nr.1. w Dęblinie i jednym z najlepszych polskich pilotów myśliwskich II wojny światowej.

W okresie wojny był jednym z dowódców 303 Dywizjonu im. Tadeusza Kościuszki, dowódcą I Skrzydła Myśliwskiego- formacji wchodzących w skład dywizjonów lotnictwa myśliwskiego w Wielkiej Brytanii. Pełnił także funkcje attaché lotniczego przy ambasadzie polskiej w Waszyngtonie. 

W 1943 dostał przydział do amerykańskiego lotnictwa myśliwskiego i został wysłany na front chińsko-japoński.

Odznaczony wieloma najwyższymi odznaczeniami. Min. Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 8820). W czasie bitwy o Anglię zestrzelił łącznie 15 samolotów na pewno i jeden prawdopodobnie, co dało mu ex aequo czwartą pozycję na liście asów RAF z okresu bitwy. Był jedynym polskim pilotem, który dwukrotnie zanotował na swoim koncie po cztery samoloty wroga zestrzelone jednego dnia.

Po wojnie  w 1947 roku  przyjechał do Polski, ale warunki stworzone przez władze komunistyczne zniechęciły go do powrotu na stale. Wyemigrował więc do Stanów Zjednoczonych  gdzie pracował w przemyśle lotniczym.

Był pilotem komunikacyjnym American Airlines, a także konsultantem w amerykańskich firmach lotniczych. Działał w Stowarzyszeniu Lotników Polskich oraz American Fighter Aces Association (Stowarzyszeniu Amerykańskich Asów Myśliwskich).

W 1995 r. Urbanowicz awansowany został do stopnia generała brygady. W maju  1996 r.  odwiedził 1 Pułk Lotniczy w Warszawie, w którym służył przed wojną. Wziął udział w  uroczystym przekazaniu tradycji przedwojennych eskadr myśliwskich 1 Pułku oraz dywizjonów 303 i 316 tej powojennej jednostce.

Zmarł w Nowym Jorku rok później, 17 sierpnia 1996 r. Miał 88 lat.

4. Skrzydło Lotnictwa Szkolnego im. gen. bryg. pil. Witolda Urbanowicza (4slsz), wchodzi w struktury największego w powojennej Polsce garnizonu lotniczego (Garnizon Dęblin – Lotnisko). Skupia on instytucje szkoleniowe:

Lotniczą Akademię Wojskową – LAW, 41. Bazę Lotnictwa Szkolnego  (41BLSz) im. mjr. pil. Eugeniusza Horbaczewskiego, Centrum Szkolenia Inżynieryjno-Lotniczego im. płk. pil. obs. Bernarda Adameckiego (CSiL) oraz Aeroklub Orląt Dęblin i Ogólnokształcące Liceum Lotnicze im. Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury (OLL).

Powstało w 2008 roku. Jego podstawowym zadaniem jest przeszkalanie  praktyczne podchorążych LAW i pilotów na różnego typu statki powietrzne. W 2013r., z okazji 13 rocznicy powstania, 41BLSz otrzymała wyróżniającą nazwę „imienia gen. bryg. pil. Witolda Urbanowicza”. W tej sprawie minister obrony narodowej wydał decyzję następującej treści:

„Decyzja MON z dnia 12 stycznia 2011 r., w sprawie nadania imienia patrona 4. Skrzydłu Lotnictwa Szkolnego

Na podstawie § 2 pkt 14 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. Nr 94, poz. 426) w związku z pkt 4 decyzji Nr 229/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie dziedziczenia i kultywowania tradycji oręża polskiego (Dz. Urz. MON Nr 9, poz. 105) – dla zachowania tradycji i upamiętnienia zasług w służbie dla Ojczyzny gen. bryg. pil. Witolda Urbanowicza – ustala się, co następuje:

1. 4. Skrzydłu Lotnictwa Szkolnego nadaje się imię gen. bryg. pil. Witolda Urbanowicza (…).

Dowództwo 4 Skrzydła Lotnictwa Szkolnego przeznaczone jest do organizacji i nadzoru szkolenia lotniczego na korzyść Sił Powietrznych, Wojsk Lądowych i Marynarki Wojennej oraz Lotniczej Akademii Wojskowej. Żołnierze z Dowództwa 4SLSz uczestniczą w misjach pokojowych tj.: PKW Afganistan, KFOR Kosowo, Air Policing. Żołnierze kierowani byli także  do zwalczania klęsk żywiołowych w swoim regionie, między innymi w czasie powodzi w 2010 roku w Sandomierzu. Zespół Akrobacyjny 4SLSz „Orlik” bierze regularnie udział w licznych pokazach lotniczych reprezentując Siły Powietrzne zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej. 4SLSz jest jednostką, której rola w szkoleniu kolejnych pokoleń polskich lotników jest ugruntowana poprzez swą uniwersalność i nowoczesność.

tekst: Dagmara Krukowska

zdjęcia: Anna Sawińska, SSLWRP o/Dęblin