Lotnictwo wojskowe w służbie Papieża Jana Pawła II

16 października 1978 roku, kardynał Karol Wojtyła został papieżem i jako Jan Paweł II rozpoczął swój 27- letni pontyfikat. Jego pierwsza pielgrzymka do Polski w czerwcu 1979 roku wyzwoliła w kraju nieopisany entuzjazm i równie wielkie obawy ówczesnych władz. W ocenie świadków tego wydarzenia, jak i historyków- zapoczątkowała też rozpad systemu komunistycznego. Jan Paweł II pielgrzymował do Ojczyzny 8 razy. Szczególne zasługi w prawidłowym przygotowaniu tych podróży mieli  żołnierze i sprzęt Sił Powietrznych. Wiele masowych – pielgrzymich spotkań odbyło się na lotniskach wojskowych.

Jubileusz tych przełomowych wydarzeń stanowił okazję do prezentacji udziału polskiego lotnictwa wojskowego w podróżach apostolskich Jana Pawła II, w formie konferencji popularnonaukowej, pt. Lotnicze świadectwa wizyt  św. Jana Pawła II do Ojczyzny- zabezpieczenie pielgrzymek przez Siły Powietrzne RP , która miała miejsce 16.10.2019 r w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.

Organizatorami konferencji było Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie oraz Stowarzyszenie Pamięć Jana Pawła II. Patronatem honorowym wydarzenie objęli Metropolita Lubelski Arcybiskupa Stanisława Budzik oraz Wojewoda Lubelski Przemysław Czarnek.

Dyrektor Społecznego Centrum Dokumentacji Pontyfikatu Jana Pawła II- Ryszard Zawadowski przedstawił formy upamiętnienia i kultu Papieża: znaczki, monety, banknoty, medale, wydawnictwa, jak również nadawanie imienia placówkom oświaty, instytucjom, organizacjom, ulicom i terenom miejskim.

Ze względu na rangę wizyt, organizacja przelotów papieża wymagała koordynacji działań operacyjnych i logistycznych, zapewniających bezpieczeństwo i profesjonalizm załóg lotniczych. Na przestrzeni lat, zaszły przełomowe zmiany społeczne i polityczne, jak również zmiany w strukturach Polskich Sił Zbrojnych, służbach mundurowych, organizacji przestrzeni powietrznej i wymiana sprzętu. Te aspekty przybliżył w swoim referacie gen. bryg (r) pil dr Ryszard Hać.

Wśród prelegentów swoje wspomnienia z obsługi wizyt papieża zaprezentowali piloci z tzw. „eskadry papieskiej” – zespołu organizacyjnego pielgrzymek. Płk dypl. (r) inż. Jan Urbaniak, związany ze 103 pułkiem lotnictwa, dowodził przygotowaniem i wykonaniem zadania transportu w czasie jego podróży apostolskiej na Litwie i Łotwie w 1993 roku z użyciem śmigłowca PZL W-3 Sokół, jak również pielgrzymki w Polsce w 1997 roku.

Płk dypl. (r ) pil. Leonard Ciosek przedstawił przebieg przygotowań i zabezpieczenia podróży w 1999 roku, podczas której dowodził zgrupowaniem śmigłowców.

Okoliczności związane z podróżami apostolskimi do Ojczyzny zaprezentowali również: dr Andrzej Szmania (organizacja pielgrzymki w 1997 r przez żołnierzy i pracowników DWLiOP) oraz Marcin Arbuz – pielgrzymka w 1991 r. –  jako pierwsza po upadku komunizmu przyjęta została jako symboliczna podróż wieńczącą wieloletnią walkę Polaków o wolność ojczyzny.

O jednym z pierwszych „świadków” podróży Jana Pawła II- śmigłowcu Mi-8 w wersji pasażerskiej VIP (nr boczny 620), obecnie znajdującym się w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, opowiedział Mateusz Tułodziecki.

Podczas uroczystego otwarcia konferencji, Dyrektor Społecznego Centrum Dokumentacji Pontyfikatu JP II- Ryszard Zawadowski, przekazał na ręce dyrektora Pawła Pawłowskiego , akt nadania dla Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, Medalu św. Jana Pawła II w dowód uznania za zasługi placówki w upamiętnianiu Osoby Wielkiego Polaka- Papieża św. Jana Pawła II.

Po sesji referatowej odbył się wernisaż wystawy pt. „Pamiątki z wizyt Jana Pawła II w zbiorach muzealnych i kolekcjach prywatnych”, której głównym elementem jest kolekcja numizmatów należąca do gen. bryg. (r) pil. dr Ryszarda Hać.

Konferencję moderował dr Roman Kozłowski- adiunkt Działu Historii Lotnictwa i Wojskowości MSP.