Bohater z Sarnowa upamiętniony

15 maja 2022 roku w Sarnowie, z inicjatywy mieszkańców Gminy Gniewoszów, została uroczyście odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona płk. pil. Władysławowi Gnysiowi.

W uroczystości, z udziałem wojskowej asysty honorowej -Kompanii Reprezentacyjnej Sił Powietrznych z Dęblina, uczestniczyli: rodzina Władysława Gnysia (synowie: Stefan i Ashly), Wójt Gminy Gniewoszów – Marcin Gac, Dyrektor Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie – Paweł Pawłowski, Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN – Adam Siwek, Grzegorz Korycki (Departament Edukacji, Kultury i Dziedzictwa MON), płk dypl. pil. Zdzisław Mularski (Wiceprezes Dęblińskiego Oddziału Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP), płk dr inż. Andrzej Truskowski (Prorektor ds. kształcenia w Lotniczej Akademii Wojskowej), ppłk Lucjan Sito reprezentujący 4. Skrzydło Lotnictwa Szkolnego, oraz mieszkańcy gminy i zaproszeni goście.

Uroczyste odsłonięcie tablicy było punktem kulminacyjnym wydarzenia zorganizowanego przez Gminę Gniewoszów oraz Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.

Na tablicy widnieje inskrypcja: Pamięci por. pil. Władysława Gnysia, ur. 24.08.1910 r. w Sarnowie, zm. 28.02.2000 r. w Beamsville w Kanadzie, absolwenta dęblińskiej „Szkoły Orląt”, wybitnego pilota myśliwskiego, który 1 września 1939 r. w okolicy Olkusza pilotując myśliwiec PZL P11C zestrzelił dwa niemieckie samoloty bombowe, odnosząc pierwsze historyczne zwycięstwa powietrzne polskiego lotnictwa wojskowego w II wojnie światowej, awansowanego na stopień pułkownika, Kawalera Orderu Wojennego Virtuti Militari, w 112. rocznicę urodzin.

Ceremonię poprzedziła Msza święta w intencji lotnika koncelebrowana w Kaplicy pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego przez ks. płk. Mariusza Stolarczyka – proboszcza Parafii wojskowej w Dęblinie.

Po złożeniu wieńców przez delegacje, na boisku sportowym rozpoczęła się druga część uroczystości w formie pikniku historycznego, gdzie mieszkańcy oraz goście mogli zwiedzać wystawy i korzystać z oferty edukacyjnej przygotowanej przez Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, Fundację Historyczną Lotnictwa Polskiego, 4. Skrzydło Lotnictwa Szkolnego, 41 Bazę Lotnictwa Szkolnego i Lotniczą Akademię Wojskową. Nie zabrakło wystawców regionalnych i miejsca zabaw dla najmłodszych.

Z przemówieniami okolicznościowymi wystąpili: Wójt Gminy Gniewoszów- Marcin Gac, oraz zaproszeni goście, m.in.: Poseł na Sejm RP Andrzej Kosztowniak, Grzegorz Korycki (DEKID MON) który wygłosił przemówienie w imieniu Sekretarza Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciecha Skurkiewicza, Wicestarosta Kozienicki- Małgorzata Bebelska, Adam Siwek- Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN. Niezwykle poruszające były wystąpienia członków rodziny płk. pil. Władysława Gnysia – synów Stefana i Ashly Gnyś, którzy przyjechali specjalnie na uroczystości z Kanady, wspomnienia bratanka – Zbigniewa Gnysia oraz siostrzeńca – Waldemara Serockiego.

Na scenie wystąpiły także zespoły uczniów z gminnych placówek oświatowych, Zespół Kłoczewiacy oraz ppor. Ewelina Pisarska z 4 Skrzydła Lotnictwa Szkolnego.

Dyrektor Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie Paweł Pawłowski, w podziękowaniu za współpracę, wręczył pamiątkowe statuetki Orła z Blackpool partnerom wydarzenia- Wójtowi Gniewoszowa Macinowi Gacowi oraz Adamowi Siwkowi- Dyrektorowi Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN.

Tablicę pamiątkową zaprojektował i wykonał pan Robert Firszt. Fundatorami tablicy są: Instytut Pamięci Narodowej -Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa, Rodzina płk. pil. Władysława Gnysia oraz Samorząd Gminy Gniewoszów.

Obok pamiątkowego obelisku postawiona została tablica informacyjna z biogramem lotnika, zaprojektowana przez pracowników Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie- Malwinę Markiewicz i Jacka Zagożdżona, wykonana na zlecenie IPN – Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa.

Wydarzeniem towarzyszącym było spotkanie pt. ‘Pułkownik pilot Władysław Gnyś- bohater z Sarnowa, które miało miejsce w sobotę 14 maja 2022 w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie w ramach Europejskiej Nocy Muzeów. Podczas wieczoru wspomnień z udziałem rodziny pilota oraz mieszkańców Gminy Gniewoszów zaprezentowaliśmy fragmenty filmu dokumentalnego o płk Gnysiu oraz specjalną wystawę prezentującą pamiątki po pilocie. Jednym z eksponatów na wystawie jest oryginalna skórzana kurtka pilotka Władysława Gnysia, wypożyczona ze zbiorów Izby historycznej w Szkole Podstawowej im kpt. pil. Władysława Gnysia w Żuradzie (k. Olkusza) – miejscowości, nad którą 1 września 1939 roku płk Gnyś zestrzelił dwa niemieckie samoloty Dornier Do-17, stając się tym samym pierwszym alianckim pilotem, który odniósł zwycięstwo w II wojnie światowej.

Dzięki porozumieniu podpisanemu 16 maja 2022 r. z Dyrektor Szkoły w Żuradzie- panią Renatą Pogodzik,  nasze Muzeum będzie prezentować 1 września br. wystawę o płk. Gnysiu podczas uroczystości w Żuradzie. Zaplanowaliśmy także realizację krótkometrażowego filmu dokumentalnego oraz wydanie publikacji z serii „Zeszyty Historyczne” poświęconej płk pil. Władysławowi Gnysiowi.

tekst i zdjęcia: Malwina Markiewicz