Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie

Artyleryjska wyrzutnia rakietowa BM-13 wróciła na ekspozycję

Data dodania: 06 sierpnia 2021

Artyleryjska wyrzutnia rakietowa BM-13 wróciła do Muzeum Obrony Przeciwlotniczej w Koszalinie po trwającej ponad dwa lata gruntownej renowacji.

 

Słynne „Organy Stalina” jak mawiali o nim niemieccy żołnierze w czasie II wojny światowej, to eksponat pozyskany w 2018 roku z dawnego Muzeum 8. Dywizji Obrony Wybrzeża w Koszalinie. Jest jednym z ciekawszych obiektów na ekspozycji i budzącym wiele skojarzeń właśnie z historią walk z użyciem artylerii rakietowej, budzącej grozę wśród walczących stron.

 

Samobieżna wyrzutnia pocisków rakietowych na samochodzie ZIS 151 przez wiele lat była eksponowana pod gołym niebem w Muzeum 8. Dywizji Obrony Wybrzeża przy ul. 4 Marca w Koszalinie.

Kiedy decyzją MON została przekazana dla Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, stanęliśmy przed pilnym zadaniem wykonania konserwacji tego wyjątkowego obiektu.

 

Dzięki pomocy specjalistów z 8. Batalionu Remontowego w Kołobrzegu, w latach 2019-2021 Katiusza przeszła gruntowną renowację. Pojazd został wypiaskowany i odtworzono zniszczone pokrycia blacharskie. Uzupełniono brakujące okna i odtworzono całą kabinę wraz z przyrządami i zegarami. Wstawiono również silnik, dzięki któremu BM – 13 to obecnie jedyna w Polsce jeżdżąca wyrzutnia rakietowa tego typu. Aby nadać jej bojowego charakteru, odtworzono również rakiety, które w formie drewniano stalowych atrap czynią wyrzutnię jeszcze bardziej atrakcyjną. Być może w przyszłości BM-13 będzie stanowić wizytówkę koszalińskiego muzeum podczas zlotów pojazdów militarnych lub rekonstrukcji historycznych.

 

Ogromną ciekawostką jest fakt ujawniony podczas renowacji, że prowadnica do rakiet została wyprodukowana w 1943 r. a więc najprawdopodobniej nasza koszalińska Katiusza, brała udział w działaniach podczas II w. św. na innym podwoziu. Kto wie, być może brała udział w walkach o Kołobrzeg wspierając działania 1. AWP.?…

 

Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie pragnie serdecznie podziękować ppłk. Leszkowi Zamęckiemu – dowódcy 8 Batalionu Remontowego w Kołobrzegu oraz st. chor. sztab. Leszkowi Łabędziowi – koordynatorowi procesu renowacji, za pomoc w ochronie zabytku techniki wojskowej.

 

Ten wyjątkowy eksponat można podziwiać od 3 sierpnia 2021 r.  w Muzeum Obrony Przeciwlotniczej w Koszalinie od wtorku do niedzieli w godzinach od 10.00 do 16.00.

Zapraszamy !

 

tekst: Paweł Pawłowski
zdjęcia: Malwina Markiewicz

ARTYLERYJSKA WYRZUTNIA RAKIETOWA BM-13 („Katiusza”)

 

 

Rodzaj:  samobieżna wyrzutnia pocisków rakietowych klasy: ziemia – ziemia

Obsługa:  5 żołnierzy

Podwozie: samochód ciężarowy ZIS-151

Liczba prowadnic: 16

Masa wyrzutni załadowanej pociskami: 6 210 kg

Kaliber pocisku M-13: 132 mm

Masa pocisku M-13: 41,5 – 44,5 kg

Donośność: 8,47 km

Szybkostrzelność: 16 strzałów w ciągu 7-10 sekund

Czas powtórnego ładowania: 5-10 min

 

Wyrzutnia BM-13 (ros. Боевая Машина) zbudowana została w układzie ośmiu prowadnic szynowych o długości 5 metrów każda i przekroju dwuteownika, co pozwalało na umieszczenie 16 pocisków rakietowych. Wyrzutnia początkowo była zainstalowana na podwoziu terenowego samochodu ciężarowego ZiS-6, następnie Studebaker US6 konstrukcji amerykańskiej. Broń po raz pierwszy została użyta bojowo 14 lipca 1941 roku do ostrzału dużego zgrupowania wojsk niemieckich w Orszy (ZSRR). W okresie II wojny światowej wyrzutnie zgrupowane były w dywizjonach (4 wyrzutnie), brygadach i dywizjach. Do końca wojny wyprodukowano około 10.000 różnych typów wyrzutni BM.

Po zakończeniu działań wojennych podwozia Studebaker US6 zastąpiono terenowymi samochodami ciężarowymi ZiS-151. W latach 40. XX wieku broń ta zostały przyjęta na uzbrojenie Ludowego Wojska Polskiego (LWP) wchodząc w skład dywizjonów artylerii rakietowej w dywizjach zmechanizowanych i pancernych.