Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie

225. rocznica powstania „Mazurka Dąbrowskiego”

Data dodania: 24 lutego 2022

Sejm Rzeczpospolitej Polskiej rok 2022 ustanowił rokiem twórcy „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech” Józefa Wybickiego – w związku z 225. rocznicą powstania „Mazurka Dąbrowskiego” oraz 95. rocznicą ustanowienia pieśni jako hymnu narodowego.

 

W lipcu 1797 roku, gdy Józef Wybicki przybył do stacjonujących w Reggio Emilia we Włoszech legionów Józefa Henryka Dąbrowskiego napisał „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”. Słowa pierwszej zwrotki hymnu  Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy , Co nam obca przemoc wzięła szablą odbierzemy  odgrywały istotną rolę gdy Polacy walczyli o niepodległość. Dzięki prostym słowom oraz melodii znanej Polakom, pieśń ta zyskała ogromną popularność wśród samych żołnierzy. Pieśń błyskawicznie rozprzestrzeniła się na ziemiach polskich podzielonych pomiędzy trzech zaborców. Jej popularność niepokoiła zaborców i w tym czasie treść była niejednokrotnie cenzurowana, zamieniana a nawet zakazywana.

 

Pieśń stała się znana także w całej Europie. Do melodii pieśni powstawały całkiem nowe utwory, lub do jej treści dopisywano kolejne zwrotki. Dla przykładu Chorwaci wstawili nazwę swojego kraju w pierwszy wers pieśni. W trakcie I wojny światowej „Mazurka Dąbrowskiego” śpiewały polskie formacje biorące udział w wojnie. Po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości przez Polskę, pojawił się problem wyboru hymnu narodowego. Propozycji było kilka m. in. : „Boże, coś Polskę”, „Warszawianka 1831 r.” czy „Rota” Marii Konopnickiej. „Mazurek Dąbrowskiego” autorstwa Józefa Wybickiego został wprowadzony jako Hymn Narodowy Okólnikiem Nr 49 z 26 lutego 1927 r., ogłoszonym 30 czerwca 1927 roku w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

 

Dzisiaj „Mazurek Dąbrowskiego” jest chroniony przez zapis w Konstytucji RP i ustawę o symbolach narodowych.

 

Warto wspomnieć, że w przeszłości Polski wiele innych pieśni pełniło funkcję hymnu. Uważa się, że jedna z najstarszych pieśni religijnych „Bogurodzica” pełniła taką rolę. Pieśń „Gaude Mater Polonia”, powstała w połowie XII wieku z okazji kanonizacji św. Stanisława, również była uznawana za hymn.

W okresie zaborów pieśnią równie popularną co „Mazurek Dąbrowskiego” była  „Boże, coś Polskę…” z 1816 roku. Pierwotnie napisana na cześć cara Rosji Aleksandra I, który był również królem Polski. Frazę  Naszego Króla zachowaj nam Panie zmieniono na Ojczyznę wolną racz nam zwrócić, Panie.

 

Znaczenie pieśni narodowych jest ogromne. Siły Powietrzne Rzeczpospolitej, również posiadają swoją pieśń – „Marsz Lotników”. Słowa napisała  Aleksandra Zasuszanka do melodii por. pil. Stanisława Latwisa. Marsz po raz pierwszy został publicznie zaprezentowany 22 lipca 1934 roku w Polskim Radiu. Początkowo był marszem 111 Eskadry Myśliwskiej 1 Pułku Lotniczego. Od 15 października 1937 roku stał się oficjalnym marszem wszystkich lotników. „Marsz Lotników” wita wszystkich zwiedzających wystawę główną w Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.

 

Wszystkich zainteresowanych dziejami naszej Pieśni Narodowej zapraszamy do obejrzenia wystawy czasowej poświęconej Mazurkowi Dąbrowskiego. Wystawa prezentowana będzie w siedzibie Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie w dniach 26.02 – 31.03.2022 r.

 

26 lutego o godz. 10.00  nasi  edukatorzy opowiedzą o historii i roli Mazurka Dąbrowskiego kiedy powstawał i obecnie.

 

opracowanie: Marcin Kalbarczyk
zdjęcie wprowadzające via Muzeum Historii Polski
galeria: domena publiczna